Schuilkelder
Er kwamen veel vliegtuigen over in de oorlog.
De bunker bestaat uit twee buizen.
Als je een luchtalarm hoorde moest je direct naar de kelder.
Hier in de bunker ruik je een soort rivierwater en planten. Het is erg benauwd.
Ik zou het niet volhouden om er twee of drie dagen in te zitten.

Dit korte verhaaltje schreef Zakaria uit groep 7 van de basisschool Eikenderveld in zijn schriftje naar aanleiding van een bezoek aan de Oude Egge in Brunssum. Midden in de 100 jaar oude wijk is bij de recente wijkvernieuwing een schuilkelder uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt. Deze historische plek hebben we bij de vernieuwing in ere gehouden. Met steun van de huidige bewoners stellen wij hem op verzoek open om de verhalen van de wijk en onze regio door te geven aan volgende generaties.

Dat is dan ook de reden waarom de Hoeskamer in de Oude Egge op 29 juni ineens vol zit met kinderen uit Eikenderveld. Zij worden ontvangen door John Hendrix. Hij groeide in de oorlogsjaren op in de Voorstraat 10 waar de schuilkelder is ontdekt. De kelder bevindt zich in de tuin achter de toenmalige Coöperatie Ons Dagelijks Brood, die zijn ouders runden. John vertelt de kinderen dat hij in de oorlog regelmatig ’s nachts wakker werd door het luchtalarm of door het geluid van overvliegende bommenwerpers. “Dan moesten we snel het huis uit en de kelder in. En daar zaten we dan een tijdje, vaak met andere buren uit de wijk.”

Veilig

Na Johns verhaal bezoeken de kinderen de schuilkelder. Ryouellton uit groep 6 vindt het spannend. “Verstopt… voel ik mij bang”, schrijft hij in zijn schriftje. “Ik denk, ik leef nog en het stinkt. Er zijn veel spinnenwebben en spinnen. En het is donker…” Ook de meiden Khadija en Livia van groep 6 zijn vooral bang voor spinnen. “Maar als er echt gevaar is van de vliegtuigen denk je niet aan spinnen en stank”, opperen zij als zij weer in de Hoeskamer zitten. “Dan ben je blij dat je veilig zit.”

Verhalen van hier

Heerlenaar Merlijn Huntjens die dit project op de basisschool Eikenderveld begeleidt, is de boeiende ondergrondse geschiedenis van onze regio aan het inventariseren. Hij heeft al heel wat schuilkelders bezocht en verhalen opgetekend van mensen die er gebruik van hebben gemaakt. Hij vertelt dat de school het schrijfonderwijs bij dit project combineert met lessen over de Tweede Wereldoorlog. Dat verklaart meteen waarom de kinderen hun gedachten opschrijven in een schriftje. “De school vindt het belangrijk dat de kinderen leren wat zich tijdens WOII hier heeft afgespeeld”, vertelt Merlijn. “De kinderen zien van alles op televisie over bijvoorbeeld Oekraïne, maar het is hier ook gebeurd. Om de geschiedenis tastbaar te maken nemen we ze mee naar échte plekken en delen we échte verhalen. Niet van ver weg maar van hier uit de eigen regio. Dat beklijft meer.”

En dat blijkt, want Johns verhaal laat een diepe indruk achter. “Hoe kregen mensen in zo’n schuilkelder eigenlijk zuurstof”, vraagt een leerling zich af terwijl ze de tuin achter de Voorstraat 10 verlaten. “Onze schuilkelder was niet afgesloten”, antwoordt John. “Het voelde misschien wel veilig in de kelder, maar tegenwoordig zijn onze huizen veel veiliger.”